Nardugan Bayramı nedir?
Yılbaşı geleneği Türklere mi özgü, Hıristiyanlara mı? Cevabı biz değil, bilim insanları tarihle ve Nardugan ile veriyor.
Toplumda çok tartışılan ve belli kesimin Hıristiyanlara mal ettiği bir konudur Yılbaşı kutlamaları. Peki ya gerçekten öyle midir? Cevabı için Nardugan’ı bilmek anlamak ve anlatmak gerekir. Ki bunu da bilim insanı sümerolog Muazzez İlmiye Çığ çok güzel anlatır.
Öncelikle biz Nardugan’ı anlatalım sonrasında sözü Çığ’a bırakalım.
Nar=güneş,
Tugan, dugan= doğan
Ve Doğan güneş.
Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Ve buna ‘hayat ağacı’ diyorlar. Ki bunu halı kilim ve işlemelerde sıkça görürüz.
İnanışa göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık’ta gece gündüzle savaşıyor.
Gün geceyi yenerek zafer kazanıyor. İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle “akçam ağacı” altında kutluyor.
Evler temizleniyor, güzel giysiler giyiliyor. Ağacın altına hediyeler konuyor, dallarına bantlar bağlanıyor o yılın dilekleri dileniyor. Ağacın etrafında şarkılar söylenip oyunlar oynanıyor.
Yaşlılar, dedeler, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar.
Güneşin yeniden doğuşu bayram havası estiriyor. Buna da Nardugan Bayramı deniyor.
Bayram, aile ve dostlar bir araya gelerek ömürlere ömür katıldığını bunun uğur getirdiğine inanılıyor.
Noel Baba Türk inanışı
Peki Muazzez İlmiye Çığ bu konuda neler anlatıyor bakalım; Gündüzün geceyi yendiği 21 Aralık’taki bayram Nardugan, Orta Asya Türklerindendir. Başka yerde yetişmeyen kutsal akçam, eski Türkler’de dünyanın merkezindeki kutsal yaşam ağacıdır. Ona kurdelelere dileklerini, isteklerini, yeni yıldan beklentilerini yazarlar. Ayrıca Anadolu’da bazı düğünlere hediye olarak ‘çam dalı’ gönderilir. Akçam, Anadolu halı ve kilim desenlerinde vardır. Nardugan’da insanlar evlerini temizler, en iyi elbiselerini giyerdi. Ağacın etrafında dans edip şarkı söylerler, yaşlılar ziyaret edildi.
Ayrıca Noel Baba da Türk inanışı. Türkler’de bir ‘gök tanrısı’ bir de ‘yer altı tanrısı’ var. İki kardeş bunlar. ‘Yer altı tanrısı’ kötü. Gökteki ne kadar iyiyse yer altındaki o kadar kötü. Ancak ‘Çam Bayramı’ olduğu gece ‘yer altı tanrısı’ iyi oluyor. Üzerine bir kürk giyiyor, şapkasını takarak elinde torbası ile çocuklara hediye götürüyor. ‘Noel Baba’ oradan geliyor. ‘Noel Baba’nın giyimi tamamen Türklere mahsus. Yani 21 Aralık gecesi kötü tanrı da iyi tanrı olarak insanlara yardım ediyor.
